| |
TOLGA
İlk kez yaratıcısı Abdullah Turhan'ın elinden 14 Haziran 1971 tarihinde haftalık bir çizgiroman dergisi olarak yayınlanmaya başlayan Tolga adlı tarihi kahramanın geçmişi oldukça farklı rotalar izlemiştir.
Tolga, 'Kerayit Güzeli' adlı bu ilk macerasını aslında Suat Yalaz'ın Karaoğlan'dan önce çizdiği ve prototipi olarak değerlendirilebilecek Kaan başlığında yaşamıştır. 1959'da Akşam Gazetesi sayfalarında ortaya çıkan Kaan'dan 1962 yılı sonunda kopan ve kendi kahramanının maceralarını haftalık bir dergide yayınlamaya başlayan Yalaz'ın yerine, bu başlığı devam ettirmesi için o yıllardaki yetenekli asistanı Abdullah Turhan geçmiştir.
Kaan çizgiromanı da Akşam sayfalarından bu dönemden itibaren Uzun Kılıçlı Kahraman başlığını taşıyarak yayınlanmaya başlamıştır. Bu uzun başlık seçilirken Hamit Gündoğdu'nun 1944 yılında Çocuk Haftası için yazdığı aynı adı taşıyan tarihi roman tefrikasından ne derece esinlenilmiştir bilinmez, ancak Turhan'ın güçlü ve dinamik fırçasından yeniden hayat bulan karakter, 1971 'deki periyodik yayınıyla birlikte Tolga adını almıştır.
Tolga, sarsılmaz iradesi ve amansız gücüyle etrafa kötülüğün tohumlarını saçan düşmanlara meydan okuyan Orta Asyalı bir Türk kahramanı haline gelmiştir artık. Kaan'a, göre saçlarının rengi iyice açılmış, hatta sarışın olmuştur. Hayvan postundan yelek tarzında bir giysi ve yine posttan yarım boy bir pelerinin üzerine astığı ok sadağı ve elinden düşürmediği kılıcıyla atının terkisinde dimdik oturan Tolga, Kaan'la aşağı yukarı aynı fiziki coğrafyada ve dönemde maceralar yaşamıştır.
Bütün maceraların senaryosunu da kendisi kaleme alan Turhan, ustası Yalaz'a göre daha çok detaya giren ve arkafondaki atmosferi bu detaycılıkla okuyucusuna daha iyi sunan bir çizim stiline sahiptir. Karakterleri bu nedenden dolayı birbirinden daha rahat ayrılıp, sima olarak hatırda kalır cinstendir. Gerçi Turhan'ın 1978'den sonra çizdiği maceralar tarz olarak biraz daha 'hızlı' ve özensiz üretimlerdir. Bilhassa Tolga'daki kale çizimleri ve güzel kadın figürleri çizerin estetik zevkini ve çalışkanlığını daima ortaya koymuştur.
Tolga'nın benzeri tarihi, kılıçlı kahramanlarla arasındaki en belirgin farklardan birisi de şiddet içeren sahnelerin ve kesilen insan uzuvlarının sık görünmesidir. Bu açıdan Tolga, mesela Akbulut Kaan'a oranla 'büyüklere özel' konumunda değerlendirilebilir. Cengiz Han döneminde geçen serüvenlerinde çeşitli işkence yöntemleri de had safhada yer bulmuştur. Günlerce aç bırakılan bir sıçanın kapatıldığı küçük kafesin birinin suratına geçirilmesi veya zalim Karçar tarafından kolu kesilen küçük çocuk Tigin ve intikamı gibi...
Tolga serisi 40. sayısında yayınına bir süre ara verdikten sonra, ilk dört maceranın tekrarlanmasıyla yeniden kaldığı yerden ve Abdullah Turhan'ın sahipliğinde devam etmiştir. Maceraları boyunca önceleri Kelle Batur isimli iri yarı, düşük, uzun bıyıkları olan yaşlı bir savaşçı, Mançu adlı bir başka yiğit Tolga'nın yanında yer alırken, 1978'deki maceralardan itibaren devreye giren tombul görünümlü ve başlığın sürekli mizah unsuru Bodak onun ayrılmaz yoldaşı olmuş ve Aykutluğ'un oğlu olan kahramana eşlik etmiştir.
Babası Sarı Saltuk tarafından öldürülen Tolga'yı Pars Barak adlı sağ kolu kesik eski bir savaşçı yetiştirmiştir. Gerek Sarı Saltuk, gerek adamı zenci Toro ve savaşıp durduğu zalim oğlu İorga onun baş düşmanları olarak koleksiyonda yerlerini almışlardır.
Haftalık dergisi olumsuz ekonomik koşullardan dolayı 27 Ocak 1979 tarihinde çıkan 313. sayısıyla yayınına bir süre ara vermiş, başlık Mayıs ayından sonra aylık periyotta ve kaldığı yerden, ancak tekrar maceralarla yayınına devam etmiştir. Aylık periyoda dönen bu seri de 91. ciltte son bulmuştur. Bu arada 21 Ocak 1973 tarihinden itibaren büyük boy ve on altı sayfalık bir dergi olarak başlayan ikinci Tolga serisi ise 77. sayıda 18 Temmuz 1974'de bitmiştir.
Ayrıca ilk sayısı 19 Nisan 1983 tarihinde çıkan haftalık diğer bir Tolga serisi ise, Şilliler Yayınevi logosuyla, ancak yine Abdullah Turhan'ın imtiyazında okuyucuya sunulmuş ve 19 Haziran 1984'de çıkan 62. sayısıyla yayını bitmiştir. Buradaki maceralar da geçmiştekilerin bir tekrarından ibarettir.
1976 yılında Ege havalisinde yayınlanan Sarmaşık adlı magazinel günlük gazetede bazı eski maceraları tekrarlanmış, 1977 yılından itibaren Abdullah Turhan'ın bir diğer başyapıtı Kara Murat dergisinde çeşitli maceraları önce Uzun Kılıçlı Kahraman, 1986 yılı başından itibaren de Tolga başlığıyla tefrika edilmiştir.
1998 yılı içinde de yine eski maceralarından biriyle Günaydın Gazetesi sayfalarından okuyucusuyla yeniden buluşmuş olan Tolga sayfalarında çizer olarak bu kez Selçuk Turhan takma adını kullanan Abdullah Turhan imzası vardır.
 |
1 Ocak 1933 tarihinde Akçaabat, Trabzon' da doğan Abdullah Turhan, ortaokula başladığı yıllardan itibaren elinden kalem düşmeyen bir çocukluktan sonra, çizgiroman kariyerine 4 Ocak 1954'den itibaren Yeni Sabah Gazetesi'nin açtığı ressam sınavını kazanarak başlamıştır. Ratip Tahir Burak'tan bu sanatın inceliklerini öğrenen Turhan, sonraki yıllarda Akşam, Son Havadis, Milliyet, Hürriyet, Günaydın ve Sabah gibi gazetelerde pek çok çizgiroman karakteri yaratmış ve serüvenlerini çizmiştir.
Günaydın Arkadaş'da Abdullah Turhan'ın Ağlara Takılan Umut başlıklı çizgiromanından bir bant
|
Abdullah Turhan, 1956 yılında Şen Çocuk sayfalarında karikatürize çizgi stilinde Nasreddin Hoca ve reel çizgiyle de tarihi bir çizgiroman olan Deli Hüseyin Paşa'yı Abduş takma adıyla çizmiştir. Ertesi yıl Safa Kılıçlıoğlu'nun Pazar dergisi çizer kadrosuna dahil olan ressam burada çok sayıda illüstrasyon, resimli roman ve çizgiroman hazırlamıştır (buradaki çalışmalarında soyadını 'Turan' şeklinde kullanmıştır). 'Soap opera' tazındaki Aşk ve Vazife ile başlayan Pazar'daki dokuzuncu sanat kreasyonu 1959'da Tehlikeli Oyun, Acı Zafer ile 1961'de çizdiği Şeytanın Elçisi ve dönemin ünlü salon dergisi Yelpaze'dekiler tarzında çizdiği Seni Terketmeyeceğim başlığıyla zenginleşmiş, ayrıca Honolulu'da Aşk ve Arzu Toprağı adlarıyla iki de resimli roman çizmiştir.
1960'daki polisiye konulu Cani Peşinde bu dergideki son çalışması olmuştur. Turhan, 1972 yılında çizmeye başladığı Kara Murat çizgiromanıyla adım daha fazla duyurmuştur. Onu izleyen yıllarda Kara Batur, Alptekin, Tolga, Deryalar Delisi Umur Bey, Burakbey gibi çoğu tarihi sayısız çizgiroman kahramanı yaratmıştır. 1970'lerin başında Günaydın sayfalarında başlayan Tolga'nın bütün maceralarının senaryosunu da kendisi kaleme alan Turhan, öncülü Suat Yalaz'a göre daha çok detaya giren ve fondaki atmosferi bu detaycılıkla okuyucusuna daha iyi sunan bir çizim stiline sahiptir.
Karakterleri bu nedenden dolayı birbirinden daha rahat ayrılıp, sima olarak hatırda kalır cinstendir. Kara Murat senaryolarında Rahmi Turan ve Burakbey öyküleri için de Selahattin Duman ile işbirliği yapan Turhan, 1979 yılında, haftalık Tolga'nın 294. sayısının arka sayfalarında Deryalar Delisi Umur Bey adlı ve bu kez Osmanlı dönemine ait bir kılıçlı kahraman yaratmış, onun maceralarını çizmiştir. Bu karakter aslında ilk olarak Ege'de çıkan Yeni Asır Gazetesi sayfalarından okuyucuya merhaba demiştir.
1971,1973 ve 1983 yıllarında imtiyaz sahibi Abdullah Turhan olarak haftalık periyotta üç Tolga serisi yayınlanmıştır. Bunlardan sonuncusu Şilliler Yayınevi logosuyla çıkmıştır. 1973 yılındaki seride yine Turhan imzalı karikatürize bir çizgiroman dergi sonlarında yayınlanmıştır: 49 Şaban Tagor'a Karşı. Bu, TommikS den Zagor'a,lUzay Yolu karakterlerinden Kalamiti Ceyn'e değin pek çok çizgi kahramanın konuk olduğu mizahi bir başlıktır. Turhan, Türk çizgiroman tarihinin en çok kapak çizen ressamlarından biri olarak aralarında 1970'lerde Karaoğlan Yayınları için Kansas Kid, Deyvi Kroket ve kendi yarattığı Alptekin, Tolga ve diğerleri için çizimler hazırlamıştır.
1980'lerin sonundan itibaren Sabah Gazetesinde çizgiroman serileri hazırlamaya başlayan Turhan, burada senaryolarını gazeteci Selahattin Duman'ın yazdığı bir Osmanlı akıncısı olan Burakbey tipini geliştirmiş ve 2000'li yılların başında bırakana değin çok sayıda macerasını çizmiştir. 1991 yılı ortalarında FotoMaç Gazetesinde Gol Kralı başlığını resimli roman tarzında hazırlamış ve emekliye ayrıldıktan sonra suluboya resim çalışmalarına yönelmiştir.
|
|
