buyuluruzgar2

(1) Edgar Rice Burroughs'un roman karakteri Tarzan, 1929 yılında çizgiromana uyarlandığında, yayınlandığı yıla kadar benzeri bir tema olmadığı halde olağanüstü bir yayın başarısı elde etmiştir. 1912 yılından itibaren E.R.Burroughs' un çeşitli maceralarını kaleme aldığı romanları kısa zamanda aşırı popülerleşerek herkesçe bilinir olmuştur.

TARZAN HAYKIRIŞI

     Ailesiyle birlikte deniz yolculuğu yaparken bindikleri geminin batması sonucu çok küçük yaşta Afrika kıyılarındaki ormanlarda mahsur kalan bir bebeğin hikayesi olarak başlayan Tarzan öyküsü, goriller tarafından bulunup, büyütülmesiyle gelişmektedir. 'Beyaz Maymun' anlamına gelen Tarzan kelimesi arasında yaşadığı hayvan kabilesine nazaran fazla olan zekâsını kullanarak belirli üstünlükler sağlayan biridir.

     Giderek bu üstünlüğünü liderliğe taşıyan Tarzan, böylece Ormanlar Kralı sıfatını da kazanmakta gecikmeyecektir. Afrika'nın balta girmemiş ormanlarındaki bir beyaz adamın, Tarzan'ın kurduğu hakimiyetin öyküsü kentlerde yaşayanların dikkatini ve ilgisini çekmiştir. 1918 yılından itibaren yeni yeni gelişen ve henüz 'konuşamayan' Sessiz Sinema sektörü de dönemin en popüler karakterlerinden biri olan Tarzan'a derhal uzanmış ve onu beyazperdeye yansıtmayı başarmıştır.

     Sonraki yıllarda aralarında sinemadaki ilk Tarzan olan Elmo Lincoln da dahil olmak üzere Frank Merril, Gene Pollar, Buster Crabbe, Gordon Scott, Ron Ely, Johnny Weismüller, Christopher Lambert ve son olarak da Joe Lara bu orman adamını sinemada canlandırarak oldukça geniş bir aktör yelpazesi oluşturmuşlardır.

Yakaladığı popülarite Tarzan'ın çok geçmeden dokuzuncu sanata da transfer olmasına yetmiştir. Başlangıcı ise, Tarzan of the Apes/Maymunların Tarzan'ı başlığıyla dönemin ünlü çizeri Hal Foster yapmıştır. Başlık ilk kez çizgiroman formatında o yılın ocak ve mart aylarını kapsayan süre içinde Metropolitan Newspaper Service tarafından dağıtılmış ve pek çok Amerikan gazetesinde aynı anda yayınlanmaya başlamıştır.

     Foster'in sağladığı efsanevi başarının hemen ardından Rex Maxon'un imzasını taşıyan diğer iki bölümü de haziran ayında ortaya çıkmıştır. 1931 yılından 1937'ye değin yine Hal Foster'ın elinden renkli Pazar sayfaları hayranlarıyla buluşmuştur. Bu tarihten sonra ise, başlığı 1945'e kadar diğer bir ünlü çizer Burne Hogarth; 1945-1947 arası Rubimor; 1950'ye dek yeniden Burne Hogarth ve 1950-1954 arası ise Bob Lubbers tarafından çizilmiştir.

     Başarılı çizgiroman uzun yıllar içinde sayısız ressam ve senaristin katkılarıyla koleksiyonunu iyice zenginleştirmiştir. Hogarth, iki yıl süresince renkli Pazar sayfasını bırakmış, ancak bu sırada genç ve yetenekli çizer Dan Barry ile çalışarak günlük bantları 1949 yılı sonuna kadar çizmiştir. 1949'da John Lehti, 1949 ve 1950'de Paul Reinman, 1950'nin son aylarında Cardy ve 1953'e dek ise Bob Lubbers çizimleri üstlenmişlerdir. Nihayet 1967 yılına kadar günlük bant, 1954'den itibaren ise Pazar sayfası John Celardo'nun ellerine teslim edilmiştir. 1967'den itibarense Tarzan'a yeniden bir form kazandıran ressam Russ Manning, 1973 yılına kadar sürdüreceği günlük bantı ve ölüm tarihi olan 1981'e değin de renkli Pazar
sayfasını kariyerine eklemiş, bu tarihten sonra da onun yerini Joe Kuhert almıştır.

Tarzan'ın çizgiroman kariyeri sadece gazete sayfalarıyla sınırlı kalmamış, başta Amerikalı, ardından dünyanın pek çok ülkesinde sayısız yayınevi bu başlığa hücum etmiş ve periyodik çizgiroman dergileri de zengin koleksiyonuna eklenmiştir. İlk kez 1938 yılında Dell Publications tarafından yayınlanan çizgiroman; dergilerinde Russ Manning'den Joe Kubert'a, Doug Wilday'dan Mike Royer'a, José Ortiz'den Fernando Fusco'ya değin çok sayıda çizer ve senarist bu serilere katkı sağlamıştır.

Ülkemizde ilk kez Afacan adlı haftalık bir çocuk gazetesinde boy göstermiştir. Ayrıca 1935 yılı içinde Afacan'da yayınlanan bu maceraları albümleştirilmiştir. 1939 yılında yayına başlayan 1001 Roman ve ertesi yıl yayına giren 1001 Roman 'Özel Sayı' serisinde, Tahsin Demiray'ın sahibi olduğu Türkiye Yayınevi'nce basılan Tarzan çizgiromanları sonraki yıllarda çok sayıda yayınevince ve sayısız seride Türk okuruyla da buluşmuştur. Bunlar arasında 1950'lerin ortasında ilk kez kendi başlığını taşıyan bağımsız dergisi Nihat Özcan tarafindan on forma olarak yayınlanmıştır. Bununla birlikte 1950'de kopyalama yöntemiyle 101 Roman'da; 1950 ve 1952'de iki ayrı serisi yayına başlayan 1001 Özetin pek çok sayısında; 1952 yılı başında Acar adlı haftalık dergide Tarzan başlığı altında maceraları yayınlanmıştır.

Tarzan'ın ülkemizdeki yayın serüveni bunlarla sınırlı kalmamış ve 1955'de Cici-Mu' da (Zero başlığıyla, ki Zero bu macerada Tarzan'ın aradığı bir suçlunun adıdır) ve Ceylan dergisinde; yine 1955 yılı sonunda Bambi dergisinde Tarzan'ın Oğlu başlığında; 1957'de ise kendi başlığını taşıyan ve Nihat Özcan'ın yayınladığı dergide boy göstermiştir.

     Bu son dergideki çizimler Russ Manning'in kusursuz siyah-beyaz sayfalarından Yılmaz Bora adlı çizer tarafindan kopyalanarak yayına hazırlanmıştır. Bu geniş yayın koleksiyonu sonraki yıllarda 1960'ların bitiminde Yeni İstanbul Gazetesinde bant olarak yayınlanmış; 1967'den itibaren önce John Celardo'nun ardından da Russ Manning'in şahane çizgilerinden yansıyan pek çok macerasıda Doğan Kardeş dergisinde izlenmiştir. Bu arada 1981 yılında Burne Hogarth'ın dokuzuncu sanata bomba gibi bir geri dönüş yaptığı iki bölümlük Tarzan macerasıda Milliyet Çocuk dergisi sayfalarından yayınlanmış, sonraki sayılarda onu diğer ressamlarının çizimleriyle gerçekleşen başka serüvenleri izlemiştir. 1990'ların ikinci yarısında tabloid Bugün Gazetesinde Tarzan başlıklı bantlar yayınlanmıştır.

YAZILAR ALINTI ,RESİM VE DÜZENLEME SİTEMİZE AİTTİR